Waarom cognitieve tests gebruiken bij rekrutering?
Werk wordt steeds complexer. Van ons wordt verwacht dat we alles kunnen: ons aanpassen, coderen, marketing voeren, communiceren… In deze context hebben recruiters meer dan ooit nood aan het inschatten van het potentieel van kandidaten. Ze willen nagaan of iemand zich kan handhaven in een veranderende omgeving en of hij of zij in staat is om complexe problemen op te lossen. Cognitieve tests, die peilen naar cognitieve functies zoals logica, geheugen en redeneervermogen, kunnen hierbij waardevolle inzichten bieden en helpen om de kandidaten te selecteren die het best aansluiten bij de behoeften van de organisatie.
Geschiedenis en definitie van cognitieve tests
Cognitieve tests bestaan al meer dan een eeuw. Een van de grondleggers is de Franse psycholoog Alfred Binet, die de eerste intelligentietests ontwikkelde om de intellectuele capaciteiten van kinderen te meten. Zijn werk vormde de basis voor een breed gamma aan cognitieve tests, gericht op functies zoals geheugen, aandacht, waarneming en redeneervermogen.
Cognitieve tests zijn instrumenten die ontworpen zijn om specifieke mentale vaardigheden te meten. Ze kunnen verbaal, numeriek of ruimtelijk van aard zijn. In een rekruteringscontext worden deze tests gebruikt om te voorspellen in hoeverre een kandidaat zich kan aanpassen, problemen kan oplossen en snel complexe informatie kan verwerken. Dankzij hun objectieve karakter vormen ze een waardevol hulpmiddel voor HR-professionals bij het maken van selectiebeslissingen.
Het voorspellende vermogen van cognitieve tests
Cognitieve tests onderscheiden zich van andere evaluatiemethoden door hun sterke voorspellende waarde. Onderzoek toont aan dat cognitieve vaardigheidstests tot de beste voorspellers van werkprestaties behoren, met een voorspellingscoëfficiënt tussen 0,50 en 0,51. Dit betekent dat cognitieve vaardigheden sterk samenhangen met succes op de werkvloer, zeker bij functies die flexibiliteit en probleemoplossend vermogen vereisen. Hun nauwkeurigheid is vaak hoger dan die van andere selectie-instrumenten, zoals gestructureerde interviews of persoonlijkheidstests.
Door cognitieve tests te combineren met gesprekken kunnen recruiters kandidaten identificeren met het juiste groeipotentieel en de capaciteiten om zich aan te passen aan een dynamische werkomgeving.

De voordelen van cognitieve tests voor HR-professionals
Het opnemen van een cognitieve evaluatie in het selectieproces biedt HR-professionals tal van voordelen:
- Voorspellen van prestaties: Cognitieve tests zijn sterk gecorreleerd met werkprestaties, zeker in functies die probleemoplossing en snel leervermogen vereisen.
- Objectieve en gestandaardiseerde evaluatie: Ze leveren een uniforme beoordeling van intellectuele capaciteiten, waardoor subjectieve bias — vaak aanwezig in klassieke gesprekken — beperkt wordt.
- Breed inzetbaar: Ze zijn geschikt voor uiteenlopende functies: van technische en analytische tot creatieve rollen.
- Vergelijkingsbasis: Cognitieve tests maken het mogelijk om kandidaten op een eerlijke en vergelijkbare manier te beoordelen, los van indrukken die beïnvloed worden door zelfvertrouwen, uiterlijk of reputatie.
Beperkingen en aandachtspunten bij cognitieve tests
Hoewel cognitieve tests krachtige tools zijn, moeten recruiters zich ook bewust zijn van hun beperkingen:
- Onvolledig beeld: Ze meten enkel cognitieve capaciteiten, maar houden geen rekening met soft skills of interpersoonlijke vaardigheden. Daarom is het belangrijk om deze tests aan te vullen met gesprekken of gedragsassessments.
- Culturele bias: Sommige tests zijn gestoeld op bepaalde culturele referentiekaders en kunnen kandidaten uit andere achtergronden benadelen. Kies daarom voor tests die aangepast zijn aan een diverse doelgroep.
- Teststress: Voor sommige kandidaten kan het afleggen van een cognitieve test stressvol zijn, wat de resultaten negatief kan beïnvloeden. Geef op voorhand duidelijke uitleg en tips om de drempel te verlagen.
Vergelijking van cognitieve tests
Onderstaande lijst helpt je om cognitieve tests met elkaar te vergelijken. Ze is niet exhaustief, en het is belangrijk te beseffen dat deze tests vaak niet één op één vergelijkbaar zijn: ze meten verschillende cognitieve aspecten.
Zo heeft het weinig zin om een test die louter verbaal redeneren meet te vergelijken met een test die zich richt op numeriek inzicht. Wat telt, is het kiezen van een test die aansluit bij jouw specifieke noden en de context van de functie.
-
01.
TwoB-R
Een cognitief-gedragsmatige benadering die zowel cognitieve capaciteiten als gedragscompetenties evalueert.
-
02.
Mindkeys
Een speels opgebouwde test met cognitieve oefeningen die onder andere geheugen, aandacht, probleemoplossend vermogen en kritisch denken in kaart brengt.
-
03.
CCAT (Criteria Cognitive Aptitude Test)
Meet het vermogen om problemen op te lossen, nieuwe informatie te verwerken en kritisch na te denken.
-
04.
Cognify
Een gamified test die cognitieve vaardigheden zoals probleemoplossend vermogen, kritisch denken en numeriek redeneren meet.
-
05.
DESIGMA-Advanced
Een non-verbale test die logisch en deductief redeneren inzet om het algemene cognitieve vermogen te meten.
-
06.
Logiks
Geeft inzicht in verbaal, numeriek en abstract redeneervermogen.
-
07.
RAVEN’S™ APM III
Meet het leervermogen en intellectueel potentieel van kandidaten.
Cognitieve tests zijn een efficiënt en wetenschappelijk onderbouwd hulpmiddel voor HR-professionals om prestaties te voorspellen en high-potential talenten te identificeren. Hoewel ze geen volledig beeld van een kandidaat geven, vormen ze een krachtig instrument in combinatie met andere evaluatiemethodes. Door hun potentieel optimaal te benutten en hun beperkingen goed te beheren, kunnen recruiters onderbouwde keuzes maken en het succes van toekomstige medewerkers vergroten.
Newsletter
Bedankt om in te schrijven voor de nieuwsbrief!
Wij hopen dat onze nieuwsberichten uw dag nog beter zullen maken :)
Klaar om uw volgende talenten te ontdekken?
Vul het formulier in om een demo te krijgen.
Footer form
Bedankt om het formulier te verzenden!
Onze teams zullen u zo snel mogelijk antwoorden. Een fijne dag :)